Jaarverslag 2022 van de stichting en werkgroep.

Aan de monumentale hoek rond de Engel werd op Open Monumentendag een nieuwe steen toegevoegd. Michaela, barones Van Wassenaer plaatste namens de familie een bescheiden steen op het graf van een in 1898 levenloos geboren zoon van de ouders van haar grootvader. De namen van de ouders zijn op de steen geschreven.

Elders op de begraafplaats kon Bert Lever het project (initiatief samen met Arno van der Valk) voor herplaatsing van de steen van Henriëtte de Beaufort en haar vriendin met een mooie bijeenkomst en onthulling afsluiten.

Bert Lever verzorgde in De Brink een HVOB-verenigingslezing met de Bennekomse begraafplaats als uitgangspunt. Als toegift gaf hij in de weken daarna 2 rondleidingen voor belangstellenden. Ook was er een rondleiding op de begraafplaats met korstmossen als aandachtspunt onder leiding van Henk-Jan van der Kolk.

Enkele bijzondere graven waaronder dat van Just Göbel, legendarische keeper van voetbalvereniging Vitesse, werden bij de gemeente aangemeld en daar aangemerkt. Aan de 12 al eerder aangemerkte graven van oorlogsslachtoffers (burgers) werd het graf van de zusters Krijthe (verzet Wolfswaard Wageningen) toegevoegd.

Het graf van de bekende mr. A.C. van Daalen werd gevonden op de begraafplaats Leeuwerenk te Wageningen. Samen met de Historische Vereniging Diever heeft de Werkgroep (HVOB) een verzoek tot behoud ingediend omdat ruiming dreigde. Dit verzoek loopt en we zijn hoopvol. Nieuw gemeentelijk beleid rond begraven dat al in 2020 en 2021 was aangekondigd, is ook in 2022 niet gepubliceerd.  

Eind november betreurde de werkgroep het overlijden van beheerder Peter van der Borg. Op 20 december overleed tot ons verdriet Aalt Jacob Welgraven. Hij was werkgroepslid vanaf 2007. Betrokken en actief, altijd creatief in praktische oplossingen. Hij bedacht en maakte de constructie van ons fraaie informatiebord bij de ingang Kerkhoflaan. 

advertentie in het Bennekoms Nieuwsblad op woensdag 28-12-2022

Herplaatsen grafsteen

Het herplaatsen van een grafsteen, 9 november j.l., op de laatste rustplaats van Henriëtte de Beaufort heeft ook de aandacht getrokken van RTV Baarn, zij maakten een prachtige reportage hieronder te zien.

Baarn; omdat Henriëtte de Beaufort daar op 13 oktober 1890 werd geboren in het monumentale huis Peking, dat haar vader in 1885 had gekocht toen hij burgemeester van Baarn werd. Agathe Henriette Maria de Beaufort bracht dus een deel van haar leven door in Baarn totdat het gezin verhuisde omdat haar vader burgemeester van Den Haag werd.

 RTV Baarn Televisie 

Nov 22, 2022 Op 9 november werd op de algemene begraafplaats in Bennekom een nieuwe steen op het graf van de in Baarn geboren schrijfster Henriëtte de Beaufort onthuld. Dat gebeurde door wethouder Peter de Pater, van de gemeente Ede, samen met de initiatiefnemer Bert Lever, oud-voorzitter van de Historische Vereniging Oud-Bennekom.

Nieuwe grafsteen Henriëtte de Beaufort

Op de Bennekomse begraafplaats is het graf van schrijfster Henriëtte de Beaufortweer voorzien van een grafsteen. Door een initiatief van de Historische Vereniging Oud-Bennekom in samenwerking met de Gemeente Ede en Buddingh Natuursteen Veenendaal is het graf gered van ruiming en gedekt met een replica van de oude steen die inmiddels was vernietigd. Wethouder Peter de Pater onthulde het mooie cadeau van het natuursteenbedrijf en zei van het Bennekomse initiatief te hebben geleerd dat ook funerair erfgoed met een verhaal verdient te worden behouden en verzorgd. De gemeente Ede garandeert voor de komende 50 jaar het onderhoud van het graf.

In 2016 ontdekte Oud-Bennekom dat deze steen was verdwenen als voorbode voor ruiming. Door de onvermoeibare inzet van Bert Lever, lid van de HVOB-werkgroep Begraafplaats, werd de gemeente Ede overtuigd dat het graf de status van funerair en historisch monument verdient. Dat Buddingh Natuursteen de kosten van de nieuwe steen geheel voor zijn rekening nam verdient waardering.

Meer lezen: https://www.oudbennekom.nl/nieuwe-grafsteen-henriette-de-beaufort/

Moment van gedenken 2022

“Stilte, muziek, gedicht, een gezamenlijke wandeling over de verlichte begraafplaats, kaarsje neerzetten op het graf van een geliefde, stilstaan bij wie gecremeerd is, gelegenheid om na te praten onder het genot van een kopkoffie of thee.” Zo werd de avond aangekondigd. Het was deze vrijdag 4 november op de begraafplaats in Bennekom zeer indrukwekkend!

Bennekom werd uitgenodigd door de Raad van Kerken en Opella in Bennekom, de avond was mede mogelijk gemaakt door Monuta Hofrust

Stormschade

roestvorming

Op 19 mei waaide het zo hard in Nederland dat één van de berkenbomen op de begraafplaats omwaaide. Zie het bericht hieronder.

Doordat het hekje een fors opdoffer kreeg was er wat coating afgesprongen en ontstond er roestvorming. De actieve werkgroep begraafplaats van de HVOB heeft vandaag het hekje bijgewerkt zodat in ieder geval de roest het hekwerk niet verder aantast.

Het kan er weer even tegen en de deuk blijft als relict

Berkenlaantje

Stormschade 19 mei 2022

Tijdens zijn lezing, op 10 mei, memoreerde Bert Lever nog het prachtige Berkenlaantje op de begraafplaats in Bennekom. Vandaag met de storm waaide een prachtige berk om. Gelukkig bleef de engel gespaard maar het hekwerk rondom de grafkelder van Duijts liep een deuk op.

Dinsdag 10 mei 2022

Lezing Bert Lever

Het verhaal van de Bennekomse begraafplaats in breder perspectief

In de afgelopen jaren was de Bennekomse begraafplaats verschillende keren in het nieuws: de dreigende kap van het ‘berkenlaantje’, de kaalslag door (te) veel ruimen en de bijna verdubbeling van de leges voor graven. Oud-Bennekom liet middels zijn werkgroep begraafplaats van zich horen: Dolf van Kampen verscheen op TV-Gelderland en Bert Lever sprak in over begraafplaatsen bij de Edese gemeenteraad. Alle reden om een HVOB-bijeenkomst aan begraafplaatsen, en in het bijzonder de Bennekomse, te wijden.

Bert Lever, tegenwoordig (ook) voorzitter van Terebinth, een stichting die zich bezighoudt met het ‘funeraire erfgoed’ (van zerkenvloeren in kerken tot urnenwanden op begraafplaatsen en van begraafplaatsontwerp tot biodiversiteit), zal vertellen over wat er zoal speelt op begraafplaatsen, over de geschiedenis die er letterlijk aan je voeten ligt, over kunst die je er kunt zien, maar ook over de rol die ze kunnen spelen als plek voor bijzondere planten en dieren. Veel voorbeelden zullen ontleend worden aan de Bennekomse begraafplaats. Ook die vertelt vele verhalen. Verhalen uit het dorp maar soms ook verhalen van heel ver daarbuiten.

Aan het verhaal zullen ook emeritus-predikant Jan Heine en korstmossendeskundige Henk-Jan van der Kolk een bijdrage leveren. Jan Heine zal vertellen over Bijbelteksten op Bennekomse grafstenen en wat daaruit af te leiden valt. Henk-Jan van der Kolk ontdekte op de Bennekomse begraafplaats maar liefst 74 soorten korstmossen.

Op deze avond zal ook duidelijk gemaakt worden waarom de HVOB bepaalde zaken bij de gemeente aan de orde gesteld heeft. De bedoeling van de lezing is het krijgen van een andere kijk op begraafplaatsen en zeker ook op de Bennekomse.

De avond zal worden gehouden in de Brink, Brinkstraat Bennekom

Aanvang 20.00 uur, koffie vanaf 19.30 uur.

Deze lezing stond eerder op de agenda maar kon toen niet doorgaan vanwege Covid.

Filmpje inspectie GRAFKELDER VAN WASSENAER HOEKELUM

De HVOB Werkgroep Begraafplaats (sinds 1991!) heeft een bescheiden filmpje gemaakt van een bijzondere gebeurtenis op de begraafplaats. Het filmpje laat de afsluiting van de grafkelder van Hoekelum zien na een inspectie.
Leden van die Werkgroep zorgen namens de familie Van Wassenaer al vele jaren voor de Grafkelder Van Wassenaer Hoekelum. Deze goede contacten leidden op Open Monumentendag 2012  tot plaatsing van een nieuwe sluitsteen op de toegang van de kelder, met (voor het eerst) alle namen van de bijgezette personen. In de kelder is nog ruimte. Nog in 2014 vond een nieuwe bijzetting plaats.
Op verzoek van de familie en onder aanvoering van werkgroepslid Rien Heij vindt er jaarlijks een inwendige inspectie van de kelder plaats. Hierover zijn afspraken met de gemeente. Andere werkgroepsleden zijn aanwezig voor hand en spandiensten.
Het filmpje van de afsluiting na de inspectie 2021 laat zien dat voor dit werk kennis van het ambacht,  grote nauwkeurigheid en rust is vereist. Ook HVOB!

25 jaar E.M. Heij grafsteenonderhoud

Rien Heij, werkgroeplid, vierde gisteren het 25 jarig bestaan van zijn onderneming, op 49 jarige leeftijd besloot Rien weer voor zichzelf te beginnen na vele jaren in loondienst gewerkt te hebben.

Rien is vanaf het begin van onze werkgroep actief geweest als adviseur, als sponsor en vooral ook als de hardst werkende vrijwilliger.
We feliciteren Rien en zijn vrouw van harte!

Het graf van Max van Hoffen, oprichter van Oud-Bennekom

Op het oudste gedeelte van de Bennekomse begraafplaats (dat is in de buurt van de engel) bevindt zich het familiegraf van de familie Van Hoffen. Hier werd op woensdagmiddag 13 augustus 1955 de plotseling aan een hartverlamming overleden Marchienus Marius (Max) van Hoffen in bijgezet. Hij was maar 44 jaar oud geworden, hij liet een vrouw en drie kinderen in de tienerleeftijd achter. Van Hoffen woonde in het huis ‘De Halve Houtsnip’ dat formeel aan de Edeseweg stond, maar nogal naar achteren lag. Rond 1965 is in dat gebied de naar hem genoemde Van Hoffenlaan aangelegd.

Max van Hoffen was aan de Landbouwhogeschool opgeleid tot landbouwkundig ingenieur. In het Bennekomse dorpsleven nam hij een voorname plaats in. Hij was bijvoorbeeld de stuwende kracht achter de oprichting van Oud-Bennekom op 8 maart 1946 en was er tot zijn dood de eerste voorzitter van. Hij zette zich breed in voor wat nu ‘cultureel erfgoed’ heet. Hij deed dat niet alleen in Bennekom, maar ook (ver) daarbuiten. Binnen Bennekom hebben we onder meer het voortbestaan van de oude havezate Boekelo aan hem te danken. Maar hij streed bijvoorbeeld ook voor het voortbestaan van molens en redde zo onder meer de Doesburger Molen in Ede van de ondergang. Naast verschillende posities binnen Bennekom, bekleedde hij ook nogal wat bestuursfuncties buiten het dorp, zo was hij onder meer bestuurslid van Het Gelders Landschap, van de Studiekring voor de Veluwe, zat hij in de Gelderse monumentencomissie, was secretaris van de Gelderse Archeologische Stichting en bestuurslid van de Edese Kunstkring. Op 26 augustus 1955 kwam er een plotseling einde aan dit zeer actieve leven.

Op 31 augustus werd hij onder zeer grote belangstelling ter aarde besteld. Aan deze teraardebestelling was een korte dienst in het sterfhuis voorafgegaan. Daarbij werd gesproken door de Remonstrantse predikant J.W. Wery uit Oosterbeek. Vanuit het sterfhuis ging het naar het Kerkheem, waar zich een groot gezelschap verzameld had. Hier werd een bijeenkomst gehouden waar een groot aantal sprekers het woord voerde. Onder deze sprekers de burgemeester van Ede, H.M. Oldenhof, zijn oud-leermeester en vriend prof. dr. C.H. Edelman, die directeur van de Stichting voor Bodemkartering was (zijn vrouw, mw. Edelman-Vlam zou later erelid van Oud-Bennekom worden). Namens Oud-Bennekom sprak ondervoorzitter R. van Steenbergen en namens de organisaties waar hij zich binnen Gelderland voor inzette, sprak mr. A.P. van Schilfgaarde, de Rijksarchivaris van Gelderland.

Als laatste sprak weer ds. Wery, die Van Hoffen schetste als een man van vrijheid en verdraagzaamheid. Hierna ging men naar de groeve, waar Van Hoffen werd bijgezet. Hier werd nog het Onze Vader gebeden. Tenslotte dankte Klaas Kornelis van Hoffen, de broer van Max van Hoffen, voor de getoonde belangstelling.

Bert Lever

Het familiegraf op de begraafplaats in Bennekom